AB Dışişleri Bakanları toplantısında kabul edilen yeni düzenleme, komisyonun onayının ardından AB'nin Resmi Gazetesi'nde yayımlandı. Avrupa Komisyonu’na göre, internet üzerinden Schengen vizesine başvuru yapma olanağı, vatandaşlar ve başvurunun işlenmesi açısından büyük bir gelişme olacak.
BBC Türkçe'nin haberine göre, İspanya İçişleri Bakan Vekili Fernando Grande-Marlaska Gómez, yeni düzenlemenin, seyahat edenler için başvuru sürecini basitleştireceğini; aynı zamanda vize taleplerine daha hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verebileceğini söyledi.
Gómez’e göre, yeni düzenleme, ulusal idarelerin üzerindeki yükü de hafifletecek. AB yetkililerine göre, dijital Schengen başvuruları, vize etiketinin sahteciliği ve çalınması riskini azaltarak Schengen bölgesinin güvenliğini de artıracak. Yeni yasal düzenleme, AB Resmi Gazetesi'nde yayımlandıktan 20 gün sonra yürürlüğe girecek. Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Avrupa Komisyonu tarafından bir vize başvuru platformu oluşturulacak. Bazı istisnai durumlar dışında Schengen vizesi başvuruları, tek bir web sitesi üzerinden yapılacak.
AB’ye ait site, başvuruyu, ilgili birlik üyesinin ulusal vize sistemlerine iletilecek. Örneğin Hollanda, Almanya, Macaristan ya da herhangi bir AB üyesi ülke için Schengen vizesi başvurusu, sadece, komisyon tarafından oluşturulan internet sitesine yapılacak. Sistem, eksiksiz yapılan başvuruları, seyahat planlanan ülkenin ulusal vize sistemine aktaracak.
Vize başvurusu sahipleri, AB tarafından hazırlanan internet sitesine, seyahat ve destekleyici belgelerinin elektronik kopyalarını yükleyebilecek. Vize için talep edilen tüm veriler, internet sitesine girebilecek. Başvuru sahipleri, vize ücretlerini de bu site üzerinden ödeyebilecek.
Vize talebine ilişkin sonuçlar da bu site üzerinden başvuru sahiplerine iletilecek. Schengen vizesi için konsolosluklara şahsen başvuru, prensip olarak sadece ilk kez başvuru yapanlar; biyometrik verileri artık geçerli olmayanlar ve yeni seyahat belgesi olanlar için gerekli olacak.
Vize talep eden kişi, birden fazla Schengen ülkesini ziyaret etmek isterse, platform, kalış süresine göre bu ülkelerden hangisinin başvuruyu incelemekle yükümlü olduğunu otomatik olarak belirleyecek. Yeni düzenlemeye göre vizeler, kriptografik olarak imzalanmış 2 boyutlu barkod şeklinde dijital formatta verilecek.
Böylece sahte ve çalıntı vize etiketleriyle ilgili güvenlik riskleri en aza indirilmiş olacak. AB Komisyonu’na göre, son dönemde yaşanan göç ve güvenlik sorunları, AB'nin vize politikasının içeriğini önemli ölçüde değiştirmesine yol açtı. Komisyona göre, Covid salgınının vize işlemlerini önemli ölçüde yavaşlatması nedeniyle daha fazla dijital prosedür ihtiyacı doğdu. Bu nedenle komisyon, 27 Nisan 2022’de dijital Schengen düzenlemesi ile ilgili yasa önerisini sundu.
AB Seyahat Bilgileri ve Seyahat Yetkilendirme Sistemi (ETIAS) üzerinden dijital başvuru platformun geliştirilmesi 2024'te başlayacak. Başvuruların 2026'dan itibaren başlaması öngörülüyor. 5 yıllık geçiş döneminin ardından tüm Üye ülkeler 2031'de dijital başvuru sistemini kullanmaya başlayacak.
Yeni düzenleme ile vize başvurusu daha kolay yapılabilecek. Başvuru sahipleri, konsolosluk ya da büyükelçiliklere gitmek zorunda kalmayacak. Ancak başvuru için gerekli belge ve değerlendirme koşullarında bir değişiklik olmayacak. Gerekli koşullara sahip olmayan kişilerin başvurusu reddedilecek.
Schengen vizesine ihtiyaç duyan kişiler önce sistem üzerinde güvenli bir hesap oluşturacak. Bu hesap üzerinden başvuru formu doldurup, kendilerinden istenen gerekli belgeleri yükleyecekler. Daha sonra vize ücretini internet üzerinden ödeyerek başvurularını tamamlayacaklar.
Sistem, başvuruyu otomatik olarak seyahatin ana varış noktasının bulunduğu Schengen ülkesine yönlendirecek. Başvuru sahipleri, başvurularının durumunu platform üzerinden takip edebilecek. Vize onaylandıktan sonra, başvuru sahipleri vizelerine internet üzerinden erişebilecek. Gerekirse vize süreleri online olarak da uzatılabilecek. Başvuru sahipleri, sohbet kutusu ve sıkça sorulan sorular gibi uygulamalarla, işlem sırasında gerekli desteği alabilecekler.
Avrupa Komisyonu’na göre, pasaportlara işlenen kâğıt üzerindeki vizeler, dolandırıcılık ve hırsızlığa karşı daha hassas. Bu da AB'nin güvenliği için risk oluşturuyor. Dijital vize, Vize Bilgi Sisteminde bir tür elektronik dosya olacak ve bu nedenle artık sahtecilik ve dolandırıcılık önlenebilecek.
Schengen vizesi konusunda insani sebepler söz konusu olduğunda, özel hükümler uygulanabilecek ve kâğıt üzerinde vize talep edilebilecek. Ayrıca serbest dolaşım haklarını kullanan AB/Avrupa Ekonomik Alanı vatandaşlarının aile üyeleri de başvurularını kağıt üzerinde sunabilecek.
Tüm başvuru sahipleri, işlemlerini internet üzerinden tamamlayabilecek. Ancak, ilk kez Schengen ülkelerine seyahat edecek olanlar ile biyometrik bilgilerinin süresi dolan başvuru sahiplerinin yine de konsolosluk veya vize başvuru merkezine, biyometrik belgelerini bizzat ibraz etmeleri gerekiyor. Bu işlemler için randevu ise internet üzerinden alınabilecek.
Başvuru sahipleri, gönderdikleri tüm vize başvurularına tek bir hesaptan erişebilecek. Komisyon, her üye ülkeye ait ulusal portalları aşamalı olarak kaldırmayı ve bunları AB düzeyinde tek bir uygulama platformuyla değiştirmeyi öngörüyor. Uygulama yürürlüğe girdikten sonra 5 yıl içinde ulusal platformlar aşamalı olarak kaldırılacak. Başvuru sahiplerinin kişisel verileri, büyük bir güvenlik sistemi içinde korunacak.
Dijital vize başvurusu, öneri yasalaştıktan sonra, Schengen müktesebatını tam olarak uygulayan ülkeler tarafından kullanılmaya başlanacak. İrlanda, Bulgaristan, Romanya ve Kıbrıs ile birlikte İzlanda, Norveç, Lihtenştayn ve İsviçre, Schengen müktesebatını tam olarak uygulamıyorlar. Schengen vizesi vermeyen ve vize bilgi sistemine erişimleri bulunmayan ülkeler, dijital başvuru kapsamında olmayacak.
Schengen vizesi başvuru ücreti, 12 yaşından büyükler için 80 euro. 6-12 yaş arasındakilere 40 euro. 6 yaşından küçük başvuru sahipleri ise, ücret ödemiyor.
