Emeklilikte kritik kapsam 'Şansları olabilir'

Kademeli emeklilik konusu çok sayıda vatandaşın gündeminde. Peki, kimler kapsam içerisinde olabilir? EYT'nin ardından emeklilikle ilgili talepler de artmıştı. Özellikle 8 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olanların birkaç gün, ay veya yıl geç SGK girişi olduğu için neden geç emekli olduklarına dair sorgulama yaptığı biliniyordu. SGK Başuzmanı İsa Karakaş, konuyla ilgili milyonları ilgilendiren detayları aktardı.

 Karakaş, "8 Eylül 1999 ve öncesinde bir gün bile sigorta girişi olanlar yaşa takılmadan derhâl emekli olurken bu tarihten hemen 1 gün sonra işe girişi olan aynı kuşaktaki kişiler sırf bir gün sonra işe girişleri yapıldığı için erkeklerde 17 yıl kadınlarda ise 20 yıla kadar geç olmaktadır" dedi.

Karakaş "Belirtilen tarihte SSK Başmüfettişi olmam hasebiyle kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında yaptığımız denetimlerinden çok iyi biliyorum ki o dönem neredeyse çalışanların yarısından fazlası maalesef kaçak sigortalı olarak çalıştırılıyordu" ifadelerini kullandı.

Kaçak çalışmadan veya staj-çırak olarak çalışmadan ya da askerlik görevi veya üniversite eğitimi nedeniyle 8 Eylül 1999'dan hemen sonra sigorta girişi olanlardan kadınların 58, erkeklerin ise 60 yaşını beklemek zorunda kaldığını vurgulayan Karakaş, EYT'lilerin yaş şartı aranmadan 5000-5975 gün primle emekli olduğunu, 1 gün sonra sigortası yapılanların ise 7000-8000 ve daha fazla primleri olmasına karşın belirtilen yaşı beklemek zorunda kaldığını aktardı. Bunun hakkaniyete aykırı olduğunu belirten Karakaş, "Cinsiyete göre 17-24 yıla varan bu uçurumun kademeli olarak yeniden tanzim edilerek daha adil hâle getirilmesinin elzem olduğunun altını bir kez daha çizmekte fayda görüyorum" dedi.

KİMLER KADEME KAPSAMINDA OLABİLİR?

Kimlerin kademe kapsamında olabileceğine dair soruyu da yanıtlayan Karakaş, emeklilikte kademe bekleyenlerin EYT sonra hemen sigorta girişi başlayıp sosyal güvenlik reformuna kadar sigortalılığı bulunanları kapsadığını belirtip bu bağlamda kademe bekleyenler tek bir sigortalılık grubunda yer almadığından emeklilik şartlarının da yer aldıkları sigortalılık türüne göre farklı olduğunu aktardı.

Devamında Karakaş şu ifadeleri kullandı:

"Buradan hareketle genel olarak 09.09.1999-30.04.2008 döneminde sigorta girişi olan;

• İş Kanunu’na tabi olan işçiler ile işçi gibi sigortalı sayılan SSK’lılar,
• Esnaf-sanatkâr, şirket ortağı ile diğer kendi nam ve hesabına çalışanlar
• BağKur’lular,
• Memur ve memur gibi iştirakçi sayılan Emekli Sandığına tabi olanlar,
• Tarım SSK,
• Tarım Bağ-Kur,
• Banka ve TOBB… sandıklarına tabi olanlar
  Olmak üzere 6 grupta yer alan çok sayıda emeklilikte adalet/kademe bekleyenler bulunmaktadır"

BORÇLANMA İLE KADEME KAPSAMINA GİRİLEBİLİR Mİ?

Çok sayıda kişinin 09.09.1999-30.04.2008 döneminde sigorta girişlerinin bulunmadığını fakat borçlanma yoluyla kademe kapsamına girme ihtimallerinin olup olmadığını sorduğunu belirten Karakaş, "Kamuoyunda EYT olarak bilinen Emeklilikte Yaşa Takılanlarla ilgili “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 3 Mart 2023 günü Resmî Gazete’de yayımlanan kanunda aslında EYT’li olmadığı hâlde çok sayıda vatandaşımıza borçlanma yoluyla EYT’li olma fırsatı verilmiştir" dedi.

Karakaş, bu durumda, emeklilikte adaletle ilgili bir yasal düzenleme olması halinde bahsedilen EYT düzenlemesinde olduğu gibi borçlanma ile kademeli emeklilik kapsamına girme ihtimalinin doğabileceğini belirtti.

Devamında Karakaş "Buna göre askerlik borçlanmasıyla sigortalı işe başlama tarihini 30 Nisan 2008 ve öncesine çekebilenlerin kademe kapsamına girme şansları olabilir. Aynı şekilde belirtilen tarihten önce staj sigortası olan kadınların da doğum borçlanmasıyla yapılacak düzenlemeye girme ihtimallerinin bulunduğunu söyleyebiliriz" ifadelerini kullandı.